Istotne cechy umów najczęściej zawieranych z cudzoziemcami

Umowa o pracę

Umowa zlecenia

Umowa o dzieło

Kontrakt menedżerski

Pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju, na rzecz i pod kierownictwem pracodawcy oraz w miejscu i czasie przez niego wyznaczonym. W zamian za to pracodawca przyjmuje na siebie obowiązek zatrudniania pracownika i wypłaty wynagrodzenia.

Polega na zleceniu przez zleceniodawcę wykonania określonej pracy w określonym terminie i wypłaceniu za tę pracę ustalonego wynagrodzenia.

Jest umową o wykonanie „dzieła”, czyli jasno określonego zadania, w wyniku realizacji którego powstaje określony produkt.

Jedna strona (menedżer) zobowiązuje się prowadzić przedsiębiorstwo drugiej strony na jej rzecz, we własnym imieniu, bądź w imieniu właściciela przedsiębiorstwa, który z powodów gospodarczych lub osobistych rezygnuje z samodzielnego zarządzania przedsiębiorstwem.

Umowa ta nie została uregulowana ustawowo i jeżeli nie posiada cech właściwych dla umowy o pracę, uznaje się, że jest umową o świadczenie usług i na mocy art. 750 KC stosuje się do niej odpowiednio przepisy o zleceniu.

Są to umowy starannego działania, tzn., że pracownik ma obowiązek wykonywać pracę umówionego rodzaju, zgodnie z treścią zobowiązania, starannie i sumiennie. Nie jest wymagane uzyskania konkretnego rezultatu.

Jest to umowa rezultatu – przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do osiągnięcia indywidualnie określonego rezultatu, konkretnego efektu finalnego.

Zasadniczo jest umową starannego działania, strony mogą jednak przyjąć inne kryteria oceny wykonywania umowy, niż sumienne i staranne wykonywanie pracy (np. wyniki finansowe przedsiębiorstwa).

Zawsze ma charakter odpłatny. Pracownik otrzymuje wynagrodzenie za pracę wykonaną, bądź niewykonaną z przyczyn niezależnych od pracownika (przestój, czas choroby).

Może być odpłatna, jak i nieodpłatna. Jeżeli umowa była odpłatna, wynagrodzenie należy się bez względu na wynik działania zleceniobiorcy.

Musi być odpłatna. Wynagradzany jest rezultat.

Może być odpłatny, jak i nieodpłatny. Z reguły jest to jednak umowa odpłatna, przy czym wysokość wynagrodzenia menedżera może być uzależniona od wyników zarządzania.

Praca musi być wykonywana przez pracownika osobiście. KP nie dopuszcza żadnych wyjątków w tym zakresie.

Zleceniobiorca może powierzyć wykonanie zlecenia innej osobie, jeżeli wynika to z treści umowy, zwyczaju lub gdy jest do tego zmuszony okolicznościami. W takim wypadku powinien powiadomić zleceniodawcę o osobie i o miejscu zamieszkania swego zastępcy i w razie zawiadomienia odpowiedzialny jest tylko za brak należytej staranności w wyborze zastępcy (art. 738 § 1 KC).

Przyjmujący zamówienie może wykonywać dzieło osobiście, jak i przez osoby trzecie, chyba że w umowie określono obowiązek osobistego świadczenia. Jeśli przyjmujący zamówienie poleci wykonanie dzieła innym osobom, musi je nadzorować, ponieważ za rezultat pracy odpowiada osobiście.

Menedżer powinien, co do zasady, świadczyć pracę osobiście. Z uwagi jednak na swobodę umów, strony mogą inaczej uregulować tę kwestię w umowie.

Praca świadczona jest „pod kierownictwem” pracodawcy, co oznacza, że pracownik powinien stosować się do poleceń przełożonych, dotyczących pracy, i pozostawać do dyspozycji pracodawcy w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy.

Strony umowy są równe. Brak stosunku podporządkowania. Liczy się samo wykonanie pracy, a nie jej czas i miejsce.

Pracodawca nie może wyznaczyć, w jakich godzinach ani gdzie umowa będzie wykonywana, może wyłącznie narzucić termin, w jakim umowa ma zostać wykonana.

Pracodawca nie może żądać od pracownika wykonywania wszelkich swoich poleceń, ale tylko takich, które zostały przez strony określone w umowie.

Samodzielna i niezależna pozycja menedżera; brak podporządkowania. Jest to związane z zakresem obowiązków menedżera, który ma prowadzić przedsiębiorstwo oraz ponosić ryzyko i odpowiedzialność związaną z jego zarządzaniem; co do zasady – wyklucza podporządkowanie menedżera.

Zleceniobiorca powinien jednak kierować się wskazówkami zleceniodawcy co do sposobu wykonania zlecenia.

Może on jednak bez zgody zleceniodawcy odstąpić od wskazanego sposobu wykonania zlecenia, jeżeli nie ma możności uzyskania takiej zgody, a zachodzi uzasadniony powód do przypuszczenia, że zleceniodawca zgodziłby się na zmianę (art. 737 KC).

Zamawiający może jednak kontrolować wykonanie dzieła, a jeśli okaże się, że przyjmujący zamówienie wykonuje je w sposób wadliwy lub sprzeczny z umową, może zażądać zmiany sposobu wykonania dzieła i wyznaczyć w tym celu odpowiedni termin; po bezskutecznym upływie terminu może odstąpić od umowy, albo powierzyć dalsze wykonanie dzieła innej osobie na koszt i ryzyko przyjmującego zamówienie (art. 636 § 1 KC).

Praca jest wykonywana w sposób ciągły, tj. powtarzana jest w codziennych lub dłuższych odstępach czasu (nie jest jednorazowym dziełem lub czynnością).

Zleceniobiorca jest zobowiązany do wykonania pewnej czynności prawnej lub faktycznej (czynność jednorazowa), bądź też do wykonywania czynności składających się na określoną usługę (czynność ciągła).

Umowa ma charakter jednorazowy. Czas jej trwania jest zwykle konkretnie określony w umowie, poprzez wskazanie, że dzieło ma być zrealizowane w ustalonym terminie.

Stosuje się przepisy dot. umowy zlecenia.

W przypadku umowy o pracę pracownika obejmuje obowiązkowe ubezpieczenie chorobowe od dnia zawarcia stosunku pracy do dnia jego zakończenia. Także jeśli pracownik zawiera umowę zlecenia czy o dzieło ze swoim pracodawcą, jest objęty obowiązkowym ubezpieczeniem chorobowym. Pracownik objęty jest także pozostałymi ubezpieczeniami obowiązkowymi:

  • Emerytalnym i rentowym. Składka podlega podziałowi pomiędzy zleceniodawcę i zleceniobiorcę (emerytalne: 9,76% + 9,76%, rentowe: 6,5% + 1,5%);
  • Wypadkowym. Składkę płaci w całości zleceniodawca (ustalona indywidualnie na podstawie ustawy o ubezpieczeniu z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych).
  • Zdrowotnym. Składkę płaci wyłącznie pracownik (9%) i tylko wówczas, gdy posiada wizę w celu wykonywania pracy, zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony czy inne wymienione w art. 3 ust. 1 pkt 2 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych.

O ile umowa międzynarodowa, której Polska jest stroną, nie wyklucza zastosowania polskich przepisów w zakresie ubezpieczeń społecznych, a cudzoziemiec wykonuje pracę na terenie Polski w oparciu o umowę zlecenia (ale też agencyjną i każdą inną o świadczenie usług, do której zgodnie z KC stosuje się przepisy dotyczące zlecenia) stanowi to tytuł do objęcia go dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym oraz obowiązkowym ubezpieczeniem:

  • Emerytalnym i rentowym. Składka podlega podziałowi pomiędzy zleceniodawcę i zleceniobiorcę (emerytalne: 9,76% + 9,76%, rentowe: 6,5% + 1,5%); Jednakże osoby wykonujące pracę na podstawie w/w umowy nie podlegają tym ubezpieczeniom, jeżeli są uczniami gimnazjów, szkół ponadgimnazjalnych, szkół ponadpodstawowych lub studentami, do ukończenia 26 lat.

Przyjmujący zamówienie nie podlega ubezpieczeniom społecznym.

 

Jeśli wykonujący pracę, otrzymuje co najmniej wynagrodzenie minimalne, zakład pracy płaci za niego w całości składki na Fundusz Pracy (2,45%), oraz składkę na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (0, 1%).

Pracodawca ma obowiązek zgłoszenia nowego pracownika do ZUS w terminie do 7 dni od rozpoczęcia przez niego pracy.

  • Wypadkowym. Składkę płaci w całości zleceniodawca (ustalona indywidualnie na podstawie ustawy o ubezpieczeniu z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych).
  • Zdrowotnym. Składkę płaci wyłącznie zleceniobiorca (9%) i tylko wówczas, gdy posiada wizę w celu wykonywania pracy, zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony czy inne wymienione w art. 3 ust. 1 pkt 2 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych.

Jeśli wykonujący pracę, otrzymuje co najmniej wynagrodzenie minimalne, zakład pracy płaci za niego w całości składki na Fundusz Pracy (2,45%), oraz składkę na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (0,1 %). Pracodawca ma obowiązek zgłoszenia nowego pracownika do ZUS w terminie do 7 dni od rozpoczęcia przez niego pracy.

   

Cudzoziemiec, który pobiera wynagrodzenie z tytułu w/w umów, płaci podatek dochodowy od osób fizycznych. Warunki opodatkowania są uzależnione od posiadania w Polsce rezydencji podatkowej oraz ewentualnych warunków umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Wykaz umów o unikaniu podwójnego opodatkowania

Cudzoziemiec może upoważnić pracodawcę do płacenia tzw. zaliczek na podatek dochodowy. Wówczas wypłacane mu wynagrodzenie jest pomniejszane o zaliczki na podatek dochodowy, odprowadzony w postaci zaliczki do Urzędu Skarbowego.

Niezależnie od rodzaju umowy, pracodawca, jak również zleceniodawca, wysyła pracownikowi do końca lutego każdego roku PIT-11, zawierający informacje o dochodach, kosztach uzyskania przychodu, odprowadzonych zaliczkach na podatek, ubezpieczenie społeczne i zdrowotne. Będzie on stanowił podstawę do rozliczenia podatnika z Urzędem Skarbowym.

Pracodawca może obliczyć podatek za zatrudnionego cudzoziemca na zasadach ogólnych, na zasadzie podatku zryczałtowanego, bądź z zastosowaniem umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.

 

logo migrapolis

logo ue biale

Projekt "Nowa ustawa - moje nowe prawa" współfinansowany jest ze środków z Europejskiego Funduszu na rzecz
Integracji Obywateli Państw Trzecich oraz z budżetu państwa

Materiały znajdujące się na stronie nie są opiniami Komisji Europejskiej oraz Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej. Komisja Europejska oraz Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznejnie nie ponosi odpowiedzialności za sposób wykorzystania udostępnionych informacji.

 Copyright © by Fundacja Rozwoju Oprócz Granic, 2015