Warunki legalnej pracy w Polsce

Warunki pracy cudzoziemców w Polsce definiuje ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

Polskie ustawodawstwo nie podaje wprost definicji legalnego zatrudnienia cudzoziemców, za to wprowadza rozróżnienie pomiędzy nielegalnym wykonywaniem pracy przez cudzoziemca, a powierzeniem cudzoziemcowi nielegalnego wykonywania pracy:

Nielegalne wykonywanie pracy przez cudzoziemca

Powierzenie cudzoziemcowi nielegalnego wykonywania pracy

oznacza to wykonywanie pracy przez cudzoziemca, który nie jest uprawniony do wykonywania pracy w rozumieniu art. 87 ust. 1 lub nie posiada zezwolenia na pracę, nie będąc zwolnionym na podstawie przepisów szczególnych z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę, lub którego podstawa pobytu nie uprawnia do wykonywania pracy, lub który wykonuje pracę na innych warunkach lub na innym stanowisku, niż określone w zezwoleniu na pracę, z zastrzeżeniem art. 88f ust. 1a-1c, lub który wykonuje pracę na innych warunkach lub na innym stanowisku, niż określone w zezwoleniu na pobyt czasowy, o którym mowa w art. 114, art. 126, art. 127 lub art. 142 ust. 3, z zastrzeżeniem art. 119 i art. 135 ust. 3 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach (art. 2 ust. 14 ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy)

oznacza to powierzenie wykonywania pracy cudzoziemcowi, który nie jest uprawniony do wykonywania pracy w rozumieniu art. 87 ust. 1 lub nie posiada zezwolenia na pracę, nie będąc zwolnionym na podstawie przepisów szczególnych z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę, lub którego podstawa pobytu nie uprawnia do wykonywania pracy, lub który wykonuje pracę na innych warunkach lub na innym stanowisku, niż określone w zezwoleniu na pracę, z zastrzeżeniem art. 88f ust. 1a-1c, lub który wykonuje pracę na innych warunkach lub na innym stanowisku, niż określone w zezwoleniu na pobyt czasowy, o którym mowa w art. 114, art. 126, art. 127 lub art. 142 ust. 3, z zastrzeżeniem art. 119 i art. 135 ust. 3 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, lub bez zawarcia umowy o pracę albo umowy cywilno-prawnej w wymaganej formie (art. 2 ust. 22a ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy)

W niniejszym artykule opiszemy najczęściej spotykane przypadki legalizacji pracy cudzoziemców w Polsce. Spełnienie warunków legalnego zatrudnienia jest konieczne zarówno w przypadku zawarcia umowy pomiędzy cudzoziemcem i osobą prawną, jak i osobą fizyczną.

Należy pamiętać, że jak charakter wykonywanej pracy, tak i status cudzoziemca może decydować o możliwości zminimalizowania czynności niezbędnych do podjęcia legalnego zatrudnienia, jednak legalne wykonywanie pracy przez cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej jest uzależnione od spełnienia trzech podstawowych warunków:

• posiadania odpowiedniej podstawy legalnego pobytu – np. wizy, karty czasowego pobytu lub stempla w paszporcie, który potwierdza złożenie wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy, pobyt rezydenta długoterminowego UE lub pobyt stały;
• posiadania odpowiedniej podstawy do legalnego wykonywania pracy – np. zezwolenia na pracę, jednolitego zezwolenia na pobyt i pracę, lub dokumentu, który poświadcza możliwość wykonywania pracy bez zezwolenia;
• podpisania umowy – niezależnie od tego, czy będzie to umowa o pracę, czy umowa cywilno-prawna, w przypadku cudzoziemców konieczne jest zawarcie umowy na piśmie; warunki wykonywania pracy, zawarte w umowie, muszą zgadzać się z posiadaną podstawą do legalnego wykonywania pracy (np. zezwoleniem na pracę lub oświadczeniem o zamiarze powierzenia pracy).